Vooraf
12/11/2013 - Wat denk ik na enkele observatielessen?
Een inhoudelijk expert ben ik niet. Uit het vormingswerk heb ik een sterke visie meegekregen en een heleboel methodieken, leeractiviteiten, leerdoelen, enz. in mijn zak om leerlingen beklijvend te laten leren.
Maar waarover dan juist? Wat kan ik leerlingen binnen een schoolcontext inhoudelijk meegeven?
Niet voor niets gaat mijn voorkeur uit naar een stage in het Deeltijds Onderwijs, waar de leerling en zijn vaardigheden centraal staan. Minder zo in een typische ASO-klas waar de inhoud van de vakken een veel groter belang toebedeeld krijgt. Daar waar ik mij héél erg aangesproken voel in de leerkracht als opvoeder, voel ik me minder bekwaam als inhoudelijk expert.
Iets om naar uit te kijken en mezelf zéker uit te dagen in een tweede stage die inhoudelijk van een veel hoger niveau zal zijn.
18/06/2014 - Tijd voor een eindreflectie
Een proces van formaat. In deeltijds onderwijs maakte ik een bundel rond normen & waarden. In het vak PAV (7e jaar) staan geen leerinhouden in het leerplan, enkel vaardigheden. Dit betekent dat de leerkracht als inhoudelijk expert niet heel erg door de mand kan vallen, want er zijn geen bepaalde onderwerpen die je 'moet' zien, zonder er iets van af te weten. Toch merkte ik hier meteen een moeilijkheid: WAAROVER IN HEMELSNAAM LESGEVEN?! Voila, mijn gebrek aan inhoudelijke expertise !
Ik gaf les over normen & waarden (een bundel die ik volledig zelf gemaakt hebben) en wist daarvan inhoudelijk tot in de puntjes waar ik naartoe wou met de leerlingen, wat ik hen wou bijbrengen etc. Een voorgaande les over kritisch omgaan met de media (die ik niet zelf gemaakt had), was al anders. Ik wist wat er in de bundel stond, maar het ontbrak me aan diepere of bredere kennis. Waarom kritisch omgaan met de media, voorbeelden, straffe uitspraken,.. Het grotere kader had ik niet helemaal onder de knie, wat me minder sterk maakte in het geven van die les. (Het was ook wel mijn eerste les, en ik was ziek op dat moment,.. Enkele verzachtende omstandigheden!)
In mijn tweede stage op de Sociale School - zoals reeds uitvoerig besproken met Hilde & Ludo - kwam dit duidelijk naar voor en merkte ik zelfs dat mijn gebrek aan inhoudelijke expertise me geremd heeft in 'goed lesgeven'. Ik maakte een eigen les over verschillende visies op leren, gebaseerd op een powerpoint van een eerder gedoceerd hoorcollege. Ik 'ken' de stromingen, heb ze ooit zelf ingestudeerd, maar merkte op het moment van het lesgeven dat ik ze totaal niet in de vingers heb. Het is me (vind ik) goed gelukt om een duidelijke powerpoint te maken waar de essentie juist belicht werd, maar tijdens het lesgeven zelf liep ik verloren in mijn eigen uitleg.
Ik beheers de leerstof op een niveau dat ik kan meepraten en zeer goed volgen wanneer het erover gaat, maar NIET op het niveau om er zélf over te praten, zélf uitleg te geven. Ik had gewoon te weinig te vertellen aan deze leerlingen. Ik vond het vooral frappant wanneer ik aanbelandde aan 'emancipatorisch leren' en mijn slide liet voor wat het was, maar begon te vertellen vanuit mijn praktijk in het jeugdhuis in Brussel. Meteen stond ik sterker in mijn schoenen, praatte ik op een meer heldere, coherentere en vast ook boeiendere manier. Dat vermoed ik aangezien de studenten plots geïnteresseerder leken (lees: minder in slaap vielen). Met mijn inhoudelijke kennis, groeide mijn zelfvertrouwen, en ging ik beter lesgeven.
Dat werd helemaal duidelijk in de volgende les op de Sociale School wanneer de studenten aan de slag moesten om een eigen vorming te maken, en ik hen inhoud aanrekte op vlak van leerdoelstellingen en methodieken. Plots voelde ik mezelf een expert en kon ik heel erg vanuit mezelf vertellen. Mijn conclusie: ik heb inhoudelijke expertise nodig (werkervaring?) om te weten waarover ik vertel, om doorleefd te vertellen, om relevante voorbeelden te geven,.. Om niet levensvreemd les te geven eigenlijk.
Het werd leuk voor mezelf op mijn derde stage in het tweedekansonderwijs. Ik had dit punt van inhoudelijke expertise ter hand genomen en heb me gestort op het begrijpen en verwerken van de lessen over 'het sociaal netwerk' - twee lessen op basis van een volledig afgewerkte bundel. Op zich een thema waar ik niets van af weet, maar het was natuurlijk mooi meegenomen dat het niveau in TKO een stuk lager ligt dan in SSH. Daarnaast was het thema ook erg dankbaar, want iedereen is bij wijze van spreke inhoudelijk expert over een sociaal netwerk. Ik wist wat de essentie was, ik wist wat ik hen wou vertellen, wat ik hun wou doen inzien en kon daar vervolgens goeie vragen voor stellen en goede opdrachten voor verzinnen.
Ik durf bijna te zeggen dat een goeie leraar staat of valt met inhoudelijke expertise. Je moet wel iets weten waarover je wil vertellen. Bij mij komen er dan als vanzelf ideeën om deze inhoud methodisch over te brengen aan leerlingen. En ik merk een gebrek aan ideeën over begeleidingsprocessen wanneer ik mijn inhoud niet goed ken.
Dit is een competentie waarin ik noodgedwongen nog in moet groeien en waar ik - denk ik - de rest van mijn leven in zal blijven groeien. Om het al even over een volgende basiscompetentie te hebben: ik ben blij dat ik nieuwsgierig in het leven sta en graag nieuwe dingen bijleer. Dit lijkt mij een juiste houding om te groeien en rijpen in de competentie van inhoudelijk expert.
Een inhoudelijk expert ben ik niet. Uit het vormingswerk heb ik een sterke visie meegekregen en een heleboel methodieken, leeractiviteiten, leerdoelen, enz. in mijn zak om leerlingen beklijvend te laten leren.
Maar waarover dan juist? Wat kan ik leerlingen binnen een schoolcontext inhoudelijk meegeven?
Niet voor niets gaat mijn voorkeur uit naar een stage in het Deeltijds Onderwijs, waar de leerling en zijn vaardigheden centraal staan. Minder zo in een typische ASO-klas waar de inhoud van de vakken een veel groter belang toebedeeld krijgt. Daar waar ik mij héél erg aangesproken voel in de leerkracht als opvoeder, voel ik me minder bekwaam als inhoudelijk expert.
Iets om naar uit te kijken en mezelf zéker uit te dagen in een tweede stage die inhoudelijk van een veel hoger niveau zal zijn.
18/06/2014 - Tijd voor een eindreflectie
Een proces van formaat. In deeltijds onderwijs maakte ik een bundel rond normen & waarden. In het vak PAV (7e jaar) staan geen leerinhouden in het leerplan, enkel vaardigheden. Dit betekent dat de leerkracht als inhoudelijk expert niet heel erg door de mand kan vallen, want er zijn geen bepaalde onderwerpen die je 'moet' zien, zonder er iets van af te weten. Toch merkte ik hier meteen een moeilijkheid: WAAROVER IN HEMELSNAAM LESGEVEN?! Voila, mijn gebrek aan inhoudelijke expertise !
Ik gaf les over normen & waarden (een bundel die ik volledig zelf gemaakt hebben) en wist daarvan inhoudelijk tot in de puntjes waar ik naartoe wou met de leerlingen, wat ik hen wou bijbrengen etc. Een voorgaande les over kritisch omgaan met de media (die ik niet zelf gemaakt had), was al anders. Ik wist wat er in de bundel stond, maar het ontbrak me aan diepere of bredere kennis. Waarom kritisch omgaan met de media, voorbeelden, straffe uitspraken,.. Het grotere kader had ik niet helemaal onder de knie, wat me minder sterk maakte in het geven van die les. (Het was ook wel mijn eerste les, en ik was ziek op dat moment,.. Enkele verzachtende omstandigheden!)
In mijn tweede stage op de Sociale School - zoals reeds uitvoerig besproken met Hilde & Ludo - kwam dit duidelijk naar voor en merkte ik zelfs dat mijn gebrek aan inhoudelijke expertise me geremd heeft in 'goed lesgeven'. Ik maakte een eigen les over verschillende visies op leren, gebaseerd op een powerpoint van een eerder gedoceerd hoorcollege. Ik 'ken' de stromingen, heb ze ooit zelf ingestudeerd, maar merkte op het moment van het lesgeven dat ik ze totaal niet in de vingers heb. Het is me (vind ik) goed gelukt om een duidelijke powerpoint te maken waar de essentie juist belicht werd, maar tijdens het lesgeven zelf liep ik verloren in mijn eigen uitleg.
Ik beheers de leerstof op een niveau dat ik kan meepraten en zeer goed volgen wanneer het erover gaat, maar NIET op het niveau om er zélf over te praten, zélf uitleg te geven. Ik had gewoon te weinig te vertellen aan deze leerlingen. Ik vond het vooral frappant wanneer ik aanbelandde aan 'emancipatorisch leren' en mijn slide liet voor wat het was, maar begon te vertellen vanuit mijn praktijk in het jeugdhuis in Brussel. Meteen stond ik sterker in mijn schoenen, praatte ik op een meer heldere, coherentere en vast ook boeiendere manier. Dat vermoed ik aangezien de studenten plots geïnteresseerder leken (lees: minder in slaap vielen). Met mijn inhoudelijke kennis, groeide mijn zelfvertrouwen, en ging ik beter lesgeven.
Dat werd helemaal duidelijk in de volgende les op de Sociale School wanneer de studenten aan de slag moesten om een eigen vorming te maken, en ik hen inhoud aanrekte op vlak van leerdoelstellingen en methodieken. Plots voelde ik mezelf een expert en kon ik heel erg vanuit mezelf vertellen. Mijn conclusie: ik heb inhoudelijke expertise nodig (werkervaring?) om te weten waarover ik vertel, om doorleefd te vertellen, om relevante voorbeelden te geven,.. Om niet levensvreemd les te geven eigenlijk.
Het werd leuk voor mezelf op mijn derde stage in het tweedekansonderwijs. Ik had dit punt van inhoudelijke expertise ter hand genomen en heb me gestort op het begrijpen en verwerken van de lessen over 'het sociaal netwerk' - twee lessen op basis van een volledig afgewerkte bundel. Op zich een thema waar ik niets van af weet, maar het was natuurlijk mooi meegenomen dat het niveau in TKO een stuk lager ligt dan in SSH. Daarnaast was het thema ook erg dankbaar, want iedereen is bij wijze van spreke inhoudelijk expert over een sociaal netwerk. Ik wist wat de essentie was, ik wist wat ik hen wou vertellen, wat ik hun wou doen inzien en kon daar vervolgens goeie vragen voor stellen en goede opdrachten voor verzinnen.
Ik durf bijna te zeggen dat een goeie leraar staat of valt met inhoudelijke expertise. Je moet wel iets weten waarover je wil vertellen. Bij mij komen er dan als vanzelf ideeën om deze inhoud methodisch over te brengen aan leerlingen. En ik merk een gebrek aan ideeën over begeleidingsprocessen wanneer ik mijn inhoud niet goed ken.
Dit is een competentie waarin ik noodgedwongen nog in moet groeien en waar ik - denk ik - de rest van mijn leven in zal blijven groeien. Om het al even over een volgende basiscompetentie te hebben: ik ben blij dat ik nieuwsgierig in het leven sta en graag nieuwe dingen bijleer. Dit lijkt mij een juiste houding om te groeien en rijpen in de competentie van inhoudelijk expert.