Vooraf
12/11/2013 - Waar sta ik na enkele observatielessen?
Een leraar als onderzoeker is er eentje die stilstaat bij resultaten van onderwijsonderzoek en die deze ook tracht aan te wenden. Daarnaast wil hij ook zijn eigen functioneren in vraag stellen en bijsturen.
'Kritisch ingesteld' is een eigenschap op mijn lijf geschreven. Ik ben niet snel tevreden over mijn eigen werk. Toevallig ben ik goed in scherp kijken naar situaties en steeds formuleren hoe het nog beter zou kunnen. Mijn eigen functioneren ter discussie stellen en bijsturen is dus iets wat ik vanzelfsprekend vind. Ik kijk zelfs oprecht uit naar de intervisiemomenten waarop ik met mijn lector over mijn eigen handelen kan reflecteren. Wat een luxe!
In welke mate betrek ik daarin actueel onderwijsonderzoek? Vast veel te weinig. Gelukkig worden de onderwijsonderzoeken tijdens deze studie me om de oren gesmeten en zal ik ze dus onmogelijk naast mij kunnen laten liggen. Dit zie ik eerder als een latere uitdaging, wanneer ik de eerdere vier basiscompetenties meer onder de knie heb; hoe kan ik mij nu nog beter baseren op relevant onderzoek? Het is iets dat ik niet links zal laten liggen, maar waar ik ook niet als eerste op zoek naar zal gaan.
Een leraar als onderzoeker is er eentje die stilstaat bij resultaten van onderwijsonderzoek en die deze ook tracht aan te wenden. Daarnaast wil hij ook zijn eigen functioneren in vraag stellen en bijsturen.
'Kritisch ingesteld' is een eigenschap op mijn lijf geschreven. Ik ben niet snel tevreden over mijn eigen werk. Toevallig ben ik goed in scherp kijken naar situaties en steeds formuleren hoe het nog beter zou kunnen. Mijn eigen functioneren ter discussie stellen en bijsturen is dus iets wat ik vanzelfsprekend vind. Ik kijk zelfs oprecht uit naar de intervisiemomenten waarop ik met mijn lector over mijn eigen handelen kan reflecteren. Wat een luxe!
In welke mate betrek ik daarin actueel onderwijsonderzoek? Vast veel te weinig. Gelukkig worden de onderwijsonderzoeken tijdens deze studie me om de oren gesmeten en zal ik ze dus onmogelijk naast mij kunnen laten liggen. Dit zie ik eerder als een latere uitdaging, wanneer ik de eerdere vier basiscompetenties meer onder de knie heb; hoe kan ik mij nu nog beter baseren op relevant onderzoek? Het is iets dat ik niet links zal laten liggen, maar waar ik ook niet als eerste op zoek naar zal gaan.
Update 1 - 30/11/2013
Onderzoek naar mezelf
De leraar als onderzoeker. Of de leraar-in-wording op onderzoek naar zichzelf in het leraar-zijn. Professionele ontwikkeling houdt een stevige portie zelfonderzoek in. Ik merk dat ik mijn POP, observatietaken, lesreflecties e.a. zeer persoonlijk invul. Mijn gedachten vloeien - met alle vreemde kronkels inbegrepen - rechtstreeks uit mijn vingers. Ik merk dus dat op het dit punt een zeer persoonlijke zoektocht is. De observatietaken die ik net schreef tonen veel van mezelf, tonen de binnenkant van mezelf actief aan het nadenken/reflecteren over hoe het is om leerkracht te zijn, maken koppelingen naar mijn eigen schoolcarrière en naar mijn originele dromen/ambities om leerkracht te zijn.
Ik weet niet of dit de wetenschappelijkheid of misschien gewoonweg de publiceerbaarheid van deze schrijfsels wel te verantwoorden valt. Misschien wil ik later nog afstand doen van de punten die ik nu maak. Misschien zal ik niet meer willen aangesproken worden op de manier waarop ik opdrachten interpreteer en maak. Maar laat het duidelijk zijn dat ik deze website als tool gebruik om je een soort van kijk te geven in mijn zeer persoonlijke ontwikkeling van het leraar-worden. Eigenlijk laat ik je lezen in mijn dagboek. Dat is een soort van privilege. Veel antwoorden vind je daar misschien niet in terug. Wel nog veel meer vragen. Zoals 'hoort wat ik nu wil zeggen eigenlijk wel thuis onder punt 5 de leerkracht als onderzoeker?' - ik weet het niet. Ik wou alleszins me even verantwoorden voor de zeer persoonlijke schrijfstijl die ik gebruik.
De leraar als onderzoeker. Of de leraar-in-wording op onderzoek naar zichzelf in het leraar-zijn. Professionele ontwikkeling houdt een stevige portie zelfonderzoek in. Ik merk dat ik mijn POP, observatietaken, lesreflecties e.a. zeer persoonlijk invul. Mijn gedachten vloeien - met alle vreemde kronkels inbegrepen - rechtstreeks uit mijn vingers. Ik merk dus dat op het dit punt een zeer persoonlijke zoektocht is. De observatietaken die ik net schreef tonen veel van mezelf, tonen de binnenkant van mezelf actief aan het nadenken/reflecteren over hoe het is om leerkracht te zijn, maken koppelingen naar mijn eigen schoolcarrière en naar mijn originele dromen/ambities om leerkracht te zijn.
Ik weet niet of dit de wetenschappelijkheid of misschien gewoonweg de publiceerbaarheid van deze schrijfsels wel te verantwoorden valt. Misschien wil ik later nog afstand doen van de punten die ik nu maak. Misschien zal ik niet meer willen aangesproken worden op de manier waarop ik opdrachten interpreteer en maak. Maar laat het duidelijk zijn dat ik deze website als tool gebruik om je een soort van kijk te geven in mijn zeer persoonlijke ontwikkeling van het leraar-worden. Eigenlijk laat ik je lezen in mijn dagboek. Dat is een soort van privilege. Veel antwoorden vind je daar misschien niet in terug. Wel nog veel meer vragen. Zoals 'hoort wat ik nu wil zeggen eigenlijk wel thuis onder punt 5 de leerkracht als onderzoeker?' - ik weet het niet. Ik wou alleszins me even verantwoorden voor de zeer persoonlijke schrijfstijl die ik gebruik.
Eindreflectie - 18/06/2014
Zowel mijn coördinator op mijn vorig werk als twee stagebegeleiders in SSH en TKO spraken me aan op mijn scherpe reflectievaardigheden. De leerkracht als onderzoeker op vlak van zichzelf in vraag stellen, kritische reflectie op het eigen handelen en het kader waarin dit zich afspeelt,.. gaat me goed af. Ik geef zeker en vast geen les op automatische piloot. Weinig in het leven eigenlijk. Dit is zeker iets wat me kenmerkt: stilstaan, afvragen 'waar ben ik eigenlijk mee bezig? waarom? op welke manier? wil ik het zo?'. Dat brengt me veel onrust, maar ook een scherpe focus. Mijn zoektocht wordt stilaan duidelijk. Ik sla niet pas aan het reflecteren na een groot voorval in de klas. Als ik het gevoel heb dat ik leerlingen niet helemaal 'kan pakken', wil ik nagaan waaraan dit ligt. Schijnt de zon te hard? Hebben ze slecht geslapen? Of ligt het aan mij, manier van lesgeven, opbouw, inhoud,.. ? Ik herhaal een zin uit mijn vooraf-reflectie waar mijn oog net op valt: 'kritisch ingesteld' is een eigenschap op mijn lijf geschreven. Ik ben goed in scherp kijken naar situaties en op zoek gaan naar wat beter kan.
En het brengt me verder, merk ik. Hierdoor vang ik aandachtspunten op voor mezelf, waar ik iets mee doe. In mijn tweede les bij Carine op TKO gaf ik op een andere manier les (met meer overzicht voor de hele groep) dan tijdens mijn eerste stageles. Ik kreeg deze commentaar van haar, ben nagegaan wat maakt dat ik zo sta, waarom ik het doe, wat ik eraan kan doen enz. Dus: de leraar als onderzoeker: eigen functioneren in vraag stellen en bijsturen, ik hoop dat ik dit blijf doen.
En wie ben ik in 'De leerkracht als onderzoeker' op vlak van inhoud, onderwijsonderzoek etc?
Vertrekkende vanuit de stagelessen die ik moest geven, ben ik steeds op zoek gegaan naar aanvullende inhoud. Zo heb ik me (kort) verdiept in het Levend Leren van Ruth Cohn voor SSH. Voor mijn les over de kinderrechten heb ik een weekend lang het internet uitgepluisd naar interessante inhoud, waardoor ik steeds meer kennis verwierf zelf. Noodzakelijk, zo bleek al uit mijn reflectie in 'de leerkracht als inhoudelijk expert'. Nu ik de woorden typ, merk ik dat deze voorbeelden niet juist staan. Dus: ik ga op zoek naar achtergrondinformatie als ik les moet geven over een thema. Dat maakt me nog geen leerkracht als onderzoeker.
Wat dan wel?
Ik vond het op het grappige af heel sympathiek en bevredingend van mezelf hoe vaak ik tijdens mijn stages heb teruggegrepen naar de vakken die ik volgde in de lerarenopleiding. Zeer vaak dacht ik terug aan 'didactiek van de lerarenopleiding' waarin ik kennisgemaakt heb met termen als 'professionele ontwikkeling', 'de leerkracht is kwetsbaar', 'subjectieve onderwijstheorie',.. enz. Ik heb hier veel aan gehad, vooral op conceptueel vlak. Daarmee heb ik het 'ritsprincipe' van Kelchtermans vaak toegepast: de theorie aan de praktijk ritsen door stevige reflectie. Over letterlijk voelen wat 'kwetsbaarheid' van een leerkracht is bijvoorbeeld. Dit in vraag stellen, oorzaken zoeken, onderliggende opvattingen expliciteren, om vervolgens het theoretisch concept erbij te halen. Zeer boeiend. Ik moet toegeven dat deze lerarenopleiding voor mij het boeiendste studiejaar was aan de universiteit. Voor het eerst heb ik zo veel theoretische concepten aan den lijve ondervonden en 'gevoeld', levend gemaakt.
Ook uit het vak 'vakdidactiek gedragswetenschappen' heb ik vaak ideetjes gehaald. Maar misschien ook eerde theoretische concepten zoals de kernreflectie van Korthagen met zijn ui-model. Dat je moet variëren in didactische werkvormen was geen geheel nieuw inzicht voor mij, maar heb ik wel (bewust?) toegepast tijdens mijn stage en er zeer duidelijk de meerwaarde van ondervonden. Ik ben dus bezig met didactiek en onderwijsonderzoek op bepaalde hoogte. Kan ik meer doen? Tuurlijk. En ik ben ook geïnteresseerd. Maar de realiteit haalt de ambitie vaak in: geen tijd, en dus niet-hapklare informatie lees ik niet. (Hoewel, de wonderen van facebook: School of Education plaatst af en toe boeiende artikelen die ik graag lees).
En het brengt me verder, merk ik. Hierdoor vang ik aandachtspunten op voor mezelf, waar ik iets mee doe. In mijn tweede les bij Carine op TKO gaf ik op een andere manier les (met meer overzicht voor de hele groep) dan tijdens mijn eerste stageles. Ik kreeg deze commentaar van haar, ben nagegaan wat maakt dat ik zo sta, waarom ik het doe, wat ik eraan kan doen enz. Dus: de leraar als onderzoeker: eigen functioneren in vraag stellen en bijsturen, ik hoop dat ik dit blijf doen.
En wie ben ik in 'De leerkracht als onderzoeker' op vlak van inhoud, onderwijsonderzoek etc?
Vertrekkende vanuit de stagelessen die ik moest geven, ben ik steeds op zoek gegaan naar aanvullende inhoud. Zo heb ik me (kort) verdiept in het Levend Leren van Ruth Cohn voor SSH. Voor mijn les over de kinderrechten heb ik een weekend lang het internet uitgepluisd naar interessante inhoud, waardoor ik steeds meer kennis verwierf zelf. Noodzakelijk, zo bleek al uit mijn reflectie in 'de leerkracht als inhoudelijk expert'. Nu ik de woorden typ, merk ik dat deze voorbeelden niet juist staan. Dus: ik ga op zoek naar achtergrondinformatie als ik les moet geven over een thema. Dat maakt me nog geen leerkracht als onderzoeker.
Wat dan wel?
Ik vond het op het grappige af heel sympathiek en bevredingend van mezelf hoe vaak ik tijdens mijn stages heb teruggegrepen naar de vakken die ik volgde in de lerarenopleiding. Zeer vaak dacht ik terug aan 'didactiek van de lerarenopleiding' waarin ik kennisgemaakt heb met termen als 'professionele ontwikkeling', 'de leerkracht is kwetsbaar', 'subjectieve onderwijstheorie',.. enz. Ik heb hier veel aan gehad, vooral op conceptueel vlak. Daarmee heb ik het 'ritsprincipe' van Kelchtermans vaak toegepast: de theorie aan de praktijk ritsen door stevige reflectie. Over letterlijk voelen wat 'kwetsbaarheid' van een leerkracht is bijvoorbeeld. Dit in vraag stellen, oorzaken zoeken, onderliggende opvattingen expliciteren, om vervolgens het theoretisch concept erbij te halen. Zeer boeiend. Ik moet toegeven dat deze lerarenopleiding voor mij het boeiendste studiejaar was aan de universiteit. Voor het eerst heb ik zo veel theoretische concepten aan den lijve ondervonden en 'gevoeld', levend gemaakt.
Ook uit het vak 'vakdidactiek gedragswetenschappen' heb ik vaak ideetjes gehaald. Maar misschien ook eerde theoretische concepten zoals de kernreflectie van Korthagen met zijn ui-model. Dat je moet variëren in didactische werkvormen was geen geheel nieuw inzicht voor mij, maar heb ik wel (bewust?) toegepast tijdens mijn stage en er zeer duidelijk de meerwaarde van ondervonden. Ik ben dus bezig met didactiek en onderwijsonderzoek op bepaalde hoogte. Kan ik meer doen? Tuurlijk. En ik ben ook geïnteresseerd. Maar de realiteit haalt de ambitie vaak in: geen tijd, en dus niet-hapklare informatie lees ik niet. (Hoewel, de wonderen van facebook: School of Education plaatst af en toe boeiende artikelen die ik graag lees).